Nadczynnością tarczycy nazywamy proces zwiększonej produkcji hormonu tarczycy w ilości znacznie przekraczającej zapotrzebowanie organizmu człowieka. Choroba może występować w postaci utajnionej bądź jawnej, z wszystkimi typowymi dla tej jednostki chorobowej objawami. Dlatego uderzenia gorąca, drżenie rąk, kołatanie serca mogą świadczyć, że w naszym organizmie może dochodzić do nadczynności tarczycy.
Przyczyny
Tarczyca to narząd położony poniżej krtani. Funkcja, jaką pełni ogranicza się do produkcji hormonów tarczycy, które są nazywane mianem T3 oraz T4. Wspomniane hormony stanowią związek jodu i dla należytego funkcjonowania potrzebują tego pierwiastka. Jego niedobór może powodować występowanie chorób tarczycy.
Przyczyny choroby są różnorodne, wielokrotnie kształtują się w zależności od wieku, predyspozycji genetycznych oraz zapotrzebowania na jod. Nadczynność tarczycy może wywołać:
- uraz psychiczny o silnym natężeniu,
- zaburzenia hormonalne,
- zaburzenia w życiu płciowym,
- przewlekła choroba zakaźna lub ta o ostrym przebiegu,
- przyjmowanie nadmiernej ilości jodu,
- guzki położone na przysadce mózgowej,
- ciąża,
- choroba Gravesa i Basedowa,
- guzki tarczycy,
- palenie papierosów,
- chroniczny stres,
- podwyższony poziom estrogenów we krwi
Objawy nadczynności tarczycy
Do najczęściej pojawiających się objawów, towarzyszących nadczynności tarczycy można zaliczyć:
- uderzenia gorąca,
- nadmierną potliwość,
- drżenie rąk,
- rozdrażnienie,
- utratę masy ciała pomimo zwiększonego apetytu,
- biegunki,
- kołatanie serca,
- spadek siły mięśniowej,
- utratę włosów,
- wytrzeszcz oczu, podwójne widzenie, obrzęk i zaczerwienienie powiek i/lub spojówek,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- bezpłodność
Diagnoza
W przypadku zauważenia u siebie jakichkolwiek objawów sugerujących występowanie nadczynności tarczycy, zaleca się konsultację z lekarzem rodzinnym, który po zebraniu wywiadu zleci oznaczenie stężenia TSH w surowicy. Badanie wykonuje się z próbki krwi.
W przypadku otrzymania nieprawidłowego wyniku, konieczne będzie wykonanie pomiaru stężenia wolnych hormonów tarczycy – FT4 i/lub FT3. O nadczynności tarczycy mówimy wtedy, gdy obniżone stężenie TSH występuje w towarzystwie podwyższonego stężenia FT4 i/lub FT3 w surowicy.
Sposoby leczenia
W leczeniu nadczynności tarczycy nie ma jednej sprawdzonej metody leczenia, ponieważ każda z dostępnych charakteryzuje się wadami i zaletami, o których powinien powiedzieć pacjentowi lekarz prowadzący.
Początkowa terapia ma na celu obniżenie produkcji hormonów tarczycy. Kolejnym sposobem leczenia jest podawanie jodu promieniotwórczego, który uszkadza komórki tarczycy w taki sposób, że zmniejszają one produkcję hormonu. Terapia, z uwagi na ryzyko dla płodu, nie może być stosowana u ciężarnych. Trzecią metodą leczenia nadczynności tarczycy jest zabieg chirurgiczny, w którym wycina się fragment tarczycy lub jej całość. Taka forma leczenia jest konieczna w sytuacji zagrożenia nowotworem.
