Wirus brodawczaka ludzkiego – HPV, który zwykle kojarzony jest z brodawkami, w rzeczywistości jest znacznie groźniejszy. To właśnie on odpowiedzialny jest za powstawanie kłykcin kończystych, a także nowotworów u kobiet i mężczyzn – raka szyjki macicy, raka prącia, raka odbytu.
Czym jest wirus HPV?
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, z angielskiego Human Papilloma Virus) to wirus zaliczany do papillomawirusów. Istnieje ponad 100 różnych typów wirusów HPV, które mogą powodować zarówno niegroźne, jak i poważne zmiany. Przyjmuje się, że nawet połowa populacji ludzkiej jest zakażona przez wirus HPV. Zależnie od typu jest on przenoszony przez kontakt z naskórkiem lub drogą płciową. U wielu osób wirus ten pozostaje w fazie uśpienia, a aktywuje się w sytuacji obniżonej odporności.
Kłykciny kończyste – wygląd i droga zakażenia
Kłykciny kończyste nazywane są inaczej brodawki wenerycznymi lub płciowymi – mają postać grudek i brodawek skórnych, które zlokalizowane są w okolicach narządów płciowych i odbytu. U kobiet zmiany lokalizują się w okolicy krocza, u mężczyzn często po stronie wewnętrznej napletka, co może prowadzić do załupka lub stulejki, bądź też na żołędzi. Wygląd zmian to zarówno niewielkie brodawki, jak u duże zmiany kalafiorowate, które przeważnie dotyczą kobiet. Mogą one obejmować nawet całą okolicę krocza.
Kłykciny kończyste są wywoływane przez wirusy HPV. Najczęściej za ich pojawienie się odpowiedzialny jest wirus HPV 6 lub HPV 11, rzadziej przez HPV 2, który wywołuje brodawki na rękach. W wielu przypadkach zakażenie wirusem HPV przebiega bezobjawowo – nawet u połowy osób zakażonych.
Główna droga zakażenia wirusem HPV powodującym kłykciny kończyste to kontakt seksualny – każdego typu. W celu zmniejszenia ryzyka zakażenia zaleca się stosowanie prezerwatyw, jednak nie mają one całkowitej skuteczności, ale jedynie zmniejszają ryzyko infekcji o średnio 75%. Istnieje także możliwość samodzielnego zakażenia okolicy narządów płciowych wirusem typu HPV 2.
Diagnostyka i leczenie
Zwykle identyfikacja zmian następuje w trakcie wywiadu lekarskiego. Stosuje się także kwas octowy, który powoduje, że zmiany są lepiej widoczne. U kobiet wykorzystuje się również , kolposkopię – ma ona za zadanie sprawdzenie, czy brodawki pojawiły się również na szyjce macicy. Stosuje się też badania cytologiczne.
Niestety, obecna medycyna nie jest w stanie usunąć z organizmu człowieka wirusów HPV, jednak może skutecznie zmniejszać ich aktywność i radzić sobie z wywoływanymi przez nie zmianami.
Leczenie zmian zależne jest od ich zaawansowania. Zwykle stosuje się następujące metody:
- maści do stosowania miejscowego, które hamują powstawanie zmian
- leki modyfikujące odpowiedź immunologiczną
- leczenie chirurgiczne – krioterapia, elektrokoagulacja, laseroterapia
Sposobem zapobiegania zakażeniom HPV i kłykcinom kończystym jest bezpieczny seks i niepodejmowanie ryzykownych zachowań seksualnych. Istnieją również szczepionki przeciw HPV dla kobiet, które chronią przed większością typów raka szyjki macicy.
